Nic tak nie kręci ostatnio mediów w Polsce, USA i Francji, jak seks dorosłego mężczyzny z trzynastoletnią dziewczynką. Wszystko za sprawą bardzo znanego reżysera, któremu na starość przychodzi odpowiedzieć za pewien grzech młodości (jeśli można tak nazwać okolice czterdziestki). Z tej okazji opowiemy dziś sobie o tym, co dokładnie ciągnie niektórych statecznych, ustawionych panów w sile wieku do podlotków – i dlaczego.
Nim przejdę do właściwych rozważań, pragnę jednak wyraźnie zaznaczyć, że żadna część tego wpisu nie ma na celu obrony tych, którzy dopuszczają się z nieletnimi czynów zagrożonych sankcją prawną. Wbrew temu, co na filmach amerykańscy adwokaci próbują wmówić sędziom przysięgłym, zrozumieć to wcale nie znaczy usprawiedliwić. Mogę doskonale rozumieć motywy X-a, który napadł na bank (chciał być bogatszy), za plecami żony związał się z kochanką (rozpowszechniona wśród wielu gatunków skłonność samców do kumulacji samic) czy jako polityk załatwił swojej córce intratną posadę w państwowym przedsiębiorstwie (biologiczny imperatyw dbania o własne geny), ale to wcale nie znaczy, że mam ich traktować bardziej pobłażliwie. Większość ludzi chciałaby mieć dużo pieniędzy, co jednak wcale nie przekłada się u nich na okradanie banków; gros mężczyzn lubi seks – ale to nie znaczy, że kopulują z każdą chętną kobietą i gwałcą każdą, która stawia opór. Jeśli ktoś powyższych hamulców nie ma, powinien ponosić tego konsekwencje (choć zupełnie innym problemem jest tu adekwatność kary: już Rzymianie wiedzieli, że chcącemu nie dzieje się krzywda, zatem ściganie Polańskiego przez pół życia za czyn, co do którego ciężko nawet stwierdzić, czy ofierze – dla której nie był to pierwszy stosunek i którą reżyserowi na seks podesłała własna matka – w jakikolwiek sposób zaszkodził, może się niektórym wydawać absurdem; tylko że – tu uwaga do artystów i ludzi kultury – jak nam się jakiś przepis prawny nie podoba, warto go zwalczać w ogóle, a nie wyłącznie wtedy, gdy za jego naruszenie przymkną nam kolegę).
Dla psychologa ewolucyjnego ludzie są przede wszystkim zwierzętami. Jak wszystkie inne zwierzęta mają więc genetycznie zakodowane instynkty, sprawiające, że odczuwają głód, kiedy organizmowi zaczyna brakować energii (lub przynajmniej gdy do mózgu dochodzą – nie zawsze prawdziwe – informacje, że zgromadzonym w postaci tłuszczu zasobom energii grozi wyczerpanie), pragnienie (gdy mózg uznaje, że w organizmie jest za mało płynów), czy zmęczenie i senność (gdy mózg lub reszta organizmu potrzebują regeneracji). Jednym z takich instynktów jest popęd do rozmnażania się – niezmiernie ważny, gdyż tylko dzięki niemu człowiek jest w stanie przekazać dalej swój materiał genetyczny.
Teraz parę słów o wymaganiach i preferencjach, jakie mężczyźni historycznie (nasze potrzeby seksualne nie ukształtowały się wczoraj – odpowiadają za nie miliony lat doboru naturalnego na afrykańskich stepach) wykazywali w stosunku do potencjalnych partnerek, tak w związkach stałych, jak i przelotnych. Zgodnie zarówno z dzisiejszą wiedzą psychologów ewolucyjnych, jaki i z sądami potocznymi, nie są one zbyt skomplikowane, ba, na rynku nie brakuje też przystępnie napisanych podręczników akademickich („Psychologia ewolucyjna” Davida M. Bussa, „Kobiety i mężczyźni: Odmienne spojrzenia na różnice” Bogdana Wojciszkego), jak i publikacji popularnonaukowych („Ewolucja pożądania” Bussa, „Mózg i płeć” Debory Blum, „Geny a charakter” Deana Hamera, „Czerwona królowa” Matta Ridleya), których twierdzenia w interesującej nas materii pozwolę sobie tu pokrótce streścić.
Zatem od początku: to, co najbardziej wpływa na postrzeganą atrakcyjność kobiety w oczach mężczyzny, to według socjobiologów przede wszystkim szeroko rozumiane wyznaczniki zdrowia i płodności przyszłej partnerki – cechy, które miały mężczyznę upewnić, że kandydatka na żonę lub partnerkę urodzi mu dużo dzieci. Jak pokazują badania międzykulturowe zespołu Bussa, mężczyźni w wielu zróżnicowanych społecznościach zwracają uwagę przede wszystkim na takie cechy potencjalnej partnerki, jak budowa ciała, piersi, bioder, czy (uwaga!) sygnały świadczące o wieku kobiety.
Psychologowie ewolucyjni nie mają problemu z określeniem przyczyn tego zjawiska. W naszej ewolucyjnej przeszłości, aby mężczyzna mógł odnieść sukces reprodukcyjny (czyli jak najwydajniej przekazać dalej swe geny), potrzebował kobiety zdolnej do urodzenia maksymalnej liczby dzieci. Śmiało można powiedzieć, że w społeczeństwach pierwotnych czy nawet znanych nam pierwszych cywilizacjach, im więcej potomstwa kobieta mogła wydać na świat, tym większa była jej wartość na rynku matrymonialnym – czy, jakbyśmy dziś powiedzieli, wartość rozrodcza. Trudno zaś nie zauważyć, że np. trzynastolatka ma wyższą wartość rozrodczą niż trzydziestolatka – ta pierwsza ma przecież przed sobą czas na urodzenie statystycznie większej liczby dzieci. Dlatego nie dziwi nikogo, że zanim ludzkość wpadła na pomysł, że dobro dziecka należy chronić także w sferze seksualnej, związki takie jak małżeństwo dorosłego Jagiełły z dwunastoletnią Jadwigą, uznawano za absolutną normę.
Dokładne wytyczne, jakie w mózgach większości mężczyzn zakodowały geny w materii wyboru partnerki, skrupulatnie wyliczył Steven Pinker w „Jak działa umysł”:
Czego powinni szukać mężczyźni u kandydatki na żonę? Pomijając wierność, która jest gwarancją ich ojcostwa, kobieta powinna być zdolna do urodzenia tylu dzieci, ile to możliwe (tak zostały skonstruowane nasze skłonności: nie znaczy to jednak, że mężczyźni dosłownie chcą mnóstwa niemowlaków). Powinna być płodna, co znaczy, że powinna być zdrowa i dojrzała, ale przed okresem przekwitania. (…) W małżeństwie liczy się, ile potomków mąż może oczekiwać od żony na dłuższą metę. Ponieważ kobieta może urodzić i wykarmić piersią jedno dziecko co kilka lat, a liczba jej płodnych lat jest ograniczona, im młodsza panna młoda, tym większa przyszła rodzina. Dotyczy to nawet najmłodszych żon, mimo że nastolatki są nieco mniej płodne niż kobiety po ukończeniu dwudziestego roku życia.
Co znamienne, zaraz potem zauważa Pinker, że ta potępiana i wyśmiewana skłonność mężczyzn do młodszych partnerek przewrotnie wynika… z faktu, że ludzkie samce partycypują w opiece nad potomstwem:
Jakby na przekór teorii, że „mężczyźni są szujami”, zamiłowanie do powabnych młodych dziewcząt mogło ewoluować w służbie małżeństwa i ojcostwa, a nie przygodnych romansów. Wśród szympansów. gdzie rola ojca kończy się wraz z kopulacją, niektóre z najbardziej pomarszczonych i obwisłych samic są najbardziej seksowne.
Jednostkowe przypadki nie musiały, oczywiście, potwierdzać statystyki ogólnej. Wystarczyło jednak, by mężczyźni wiążący się z młodszymi kobietami zostawiali choćby trochę więcej dzieci niż ci wolący panie dojrzałe, by w perspektywie dziesiątków i setek tysięcy lat to ich geny wygrały i zdominowały populację.
Tym, którzy chcieliby wyliczance Pinkera zarzucić, że to wyjaśnianie ex post, psycholog ewolucyjny David Buss podaje w „Psychologii ewolucyjnej” dalsze dowody pośrednie:
Po pierwsze, mężczyźni odpowiadający na ogłoszenia matrymonialne częściej są zainteresowani tymi kobietami, które deklarują, że są młode i atrakcyjne fizycznie. Po drugie, mężczyźni na całym świecie poślubiają kobiety średnio o 3 lata od nich młodsze; mężczyźni, którzy rozwodzą się i żenią powtórnie, wybierają jeszcze młodsze kobiety. Średnia różnica wieku przy powtórnym małżeństwie wynosi 5, a przy trzecim – 8 lat. Po trzecie, kobiety poświęcają dużo energii na poprawienie swojego wyglądu, co świadczy o tym, że męskie preferencje wpływają na ich zachowanie. Po czwarte, kobiety w walce z rywalkami posługują się często takimi metodami, jak kwestionowanie ich urody (…). Metody te są skuteczne, ponieważ godzą w czuły punkt męskich oczekiwań względem stałej partnerki.
Oczywiście, jak zauważa ten sam autor w „Ewolucji pożądania”, dana nastolatka może okazać się bezpłodna i nie urodzić żadnego dziecka, a trzydziestopięciolatka mimo swego wieku może jeszcze wydać na świat przynajmniej pół tuzina potomków. Statystycznie jednak wśród naszych przodkiń liczba potencjalnych dzieci odwrotnie korelowała z wiekiem i nasi praojcowie musieli to brać pod uwagę. W każdym razie ci, którzy nie brali, nie są naszymi praojcami.
Rzeczywista wartość rozrodcza kobiety ma jednak to do siebie, że nie jest wprost zauważalna. Kobieta wyglądająca na młodą i zdrową może być w istocie bezpłodna lub rodzić dzieci z obciążeniami genetycznymi. O wszystkim tym mężczyzna nie może się dowiedzieć z jej wyglądu – czasami nie wie o tym sama kobieta. Niemniej, jak dodaje Buss, nasi przodkowie musieli polegać na jakichś pośrednich i łatwo dostrzegalnych wskazówkach co do rzeczywistej zdolności reprodukcyjnej kobiety. Najlepszymi kandydatami na takie wskaźniki były zaś młodość i zdrowie. Nawet dziś kobieta stara czy chora ma znacznie mniejsze szanse na wydanie na świat potomka niż młoda i zdrowa. W czasach naszej ewolucyjnej historii szanse kobiet starszych (co wtedy oznaczało przekroczenie 30-tki) czy chorych, zarówno na potomstwo, jak i na samo przeżycie, były tymczasem drastycznie mniejsze mniejsze niż współcześnie. Trudno się w takim razie dziwić, że nasi praojcowie na partnerki seksualne brali je w ostatniej kolejności.
Jak się to wszystko jednak ma do sprawy Polańskiego – zapytasz zapewne czytelniku – skoro wiemy, że reżyser nie spółkował z nastolatką po to, żeby mieć potomstwo, ba, podjął nawet pewne środki zaradcze (seks analny), by tego uniknąć. Tu znów wkracza Pinker, który – tym razem w kultowej książce „Tabula rasa: Spory o naturę ludzką” – bardzo przystępnie wyjaśnia to, przechodząc od genów do błyskotliwej teorii bliższych i dalszych celów adaptacyjnych:
Wszystko to nie oznacza, że ludzie w sensie dosłownym dążą do kopiowania swoich genów. Gdyby nasz umysł działał w taki właśnie sposób, to mężczyźni ustawialiby się w kolejkach do banków spermy, a kobiety płaciłyby za możliwość oddawania własnych komórek jajowych bezpłodnym parom. Można jednak wnioskować, że dziedziczne systemy służące do uczenia się, myślenia i odczuwania mają taką konstrukcję, jaka na ogół sprzyjała przetrwaniu i bardziej skutecznej reprodukcji w środowiskach, w których ewoluowali nasi przodkowie. Ludzie lubią jeść, a w świecie pozbawionym barów szybkiej obsługi motywowało ich to do odżywiania się, nawet jeśli nigdy nie myśleli o jedzeniu w kategoriach jego wartości odżywczej. Ludzie uwielbiają seks i kochają dzieci, a w świecie, w którym nie znano antykoncepcji, te upodobania wystarczyły, aby geny mogły same zatroszczyć się o siebie.
Różnica między mechanizmami, które w danej chwili (w czasie rzeczywistym) popychają organizmy do działania, a tymi, które kształtowały organizmy w toku ewolucji, jest tak istotna, że doczekała się naukowego nazewnictwa. Przyczyna bliższa (proximate cause) to mechanizm uruchamiający konkretne zachowania w czasie rzeczywistym, na przykład głód czy pożądanie, które popychają ludzi do jedzenia i uprawiania seksu. Przyczyna dalsza (ultimate cause) to motyw adaptacyjny, leżący u źródeł danej przyczyny bliższej, na przykład potrzeby odżywienia organizmu i rozmnażania się, pod których wpływem ewoluowały w nas popędy głodu i pożądania seksualnego. Rozróżnienie między przyczynami bliższymi a dalszymi jest niezbędne do tego, abyśmy mogli zrozumieć samych siebie, wyznacza ono bowiem odpowiedź na wszelkie pytania typu: „Dlaczego ten człowiek postąpił w taki, a nie inny sposób?” Rozważmy prosty przykład. Na poziomie przyczyn dalszych ludzie uprawiają seks, żeby się rozmnażać (bo przyczyną dalszą współżycia seksualnego jest reprodukcja), ale na poziomie przyczyn bliższych mogą robić wszystko, co w ich mocy, żeby nie doszło do zapłodnienia (bo przyczyną bliższą uprawiania seksu jest przyjemność).
I tyle o jawnych i ukrytych motywach Polańskiego, gdy zrywał trzynastoletni owoc. O intencjach i motywach samego owocu napiszę już wkrótce.
Piękna robota. Że też chciało się Panu to wszystko wstukiwać…
E tam, pisać na temat, który się lubi, to sama przyjemność 🙂
Ano. Tylko jeszcze żeby ktoś za to płacił…
Wracając do rzeczy, to z powyższych rozważań można wyciągnąć wniosek, iż wśród potępiających Polańskiego znajdzie się niejeden hipokryta, który na miejscu reżysera zrobiłby dokładnie to samo.
Zresztą Nabokov napisał już na ten temat wszystko, co było do napisania.
Zapłatą jest radość pisania – i ciekawe komentarze. A co do hipokrytów, obawiam się, że tyle samo ich wśród obrońców reżysera (którzy jakoś nie protestowali, gdy Tusk chciał podobnych Polańskiemu kastrować), co wśród tych, co nakręcają nagonkę…
Analiza bardzo rzeczowa głęboka i przeznaczona dla myślących ludzi. Niestety nasze społeczeństwo jest płytkie, poruszające się wyłącznie w swerze cudzych (czytaj dziennikarskich) opinii. Ludzie w Polsce odzwyczaili się od samodzielnego myślenia. Takie komentarze jak Pański powinny się ukazywać w prasie, lecz jest to niemożliwe, bo konieczność poszukiwania sensacji jest sprzeczna z rolą edukacyjną prasy która miałaby uczyć myślenia za darmo.
Szanowny Panie jestem pełen szacunku dla Pana i będę w przyszłości szukał Pańskich komentarzy
Dziękuję 🙂
Jaki rynek, taka prasa. Gdyby ludzie byli gotowi płacić za dobre teksty, to byłoby ich więcej. Niestety, gorszy pieniądz wypiera lepszy.
Ogółem prawda – choć nie do końca.
Według mnie sprawdza się to czasami na rynku telewizyjnym (w takim USA najciekawsze programy znajdujemy na płatnym HBO, podczas gdy darmowe kanały mielą ogłupiającą papkę), ale na rynku prasowym nie mam złudzeń – ludzie coraz bardziej przenoszą się do internetu. A tutaj już wkrótce nikt za czytanie płacił nie będzie, ba, czasami zrobi łaskę, że przeczyta…
Ja nie narzekam, bo blog i pisanie służy mi nie zarabianiu na wierszówce, tylko zdobywaniu klientów, którzy zneceni blogiem potem płacą za inne rzeczy, niemniej rozgoryczenie tych, którzy świetnie piszą i chcieliby z tego żyć, doskonale rozumiem.
W wielkiej Brytanii niedawno wybuchła sprawa 12 latka, który uprawiał seks z 14-letnią koleżanką, w wyniku którego doszło do zapłodnienia. Media były oburzone, wywiązała się nawet debata publiczna na ten temat. Nieco później ustalono na podstawie badań DNA, iż 13 już wtedy chłopiec nie jest wcale ojcem dziecka, tylko inny chłopak (15 lat), z którym wspomniana dziewczyna również uprawiała seks.
Nie zmienia to jednak faktu, iż owa czternastolatka rzeczywiście miała stosunek z młodszym od siebie o 2 lata chłopcem. Wynika z tego, że nie tylko mężczyźni są „pedofilami”. 😉
Czy gdyby nie normy kulturowe, wychowanie i inne czynniki środowiskowe dzieci nie kopulowałyby zaraz po nauczeniu się podchodzenia do siebie nawzajem?
Nie napisałem, że tylko mężczyźni są pedofilami. W ogóle post nie był o pedofilii (bo np. skłonności niektórych panów do cztero- lub pięciolatek opisane teorie nie wyjaśniają), tylko o męskich preferencjach wobec młodych kobiet, które wcale nie muszą być niepełnoletnie…
I don’t know If I said it already but …Cool site, love the info. I do a lot of research online on a daily basis and for the most part, people lack substance but, I just wanted to make a quick comment to say I’m glad I found your blog. Thanks, 🙂
A definite great read..Jim Bean
Czy to jeden z tych z Google Toolbarem tłumaczącym na żywo strony np. z polskiego na angielski? ;))) bo pozycjonującego linka nie ma 😉 to już nigdy nie wiesz, czy jakiś Bill Gates nie będzie się czaił za rogiem nad Twoją blogonotką po polsku. 😉
Fakt, dziwne toto. Nawet miałem skasować, ale po namyśle zostawiłem jako kuriozum 😉
W zasadzie nic nowego ale nie ma to jak 'seks’ w tytule.
Też mi się wydaje, że to ludzką uwagę z Googla przyniesie. 😉
„już Rzymianie wiedzieli, że chcącemu nie dzieje się krzywda, zatem ściganie Polańskiego przez pół życia za czyn, co do którego ciężko nawet stwierdzić, czy ofierze – dla której nie był to pierwszy stosunek i którą reżyserowi na seks podesłała własna matka – w jakikolwiek sposób zaszkodził, może się niektórym wydawać absurdem”
Czyli można gwałcić nie-dziewice oraz dzieci, na których gwałcenie zgodę wyrazili rodzice?
Chcącemu nie dzieje się krzywda? Czyli jak pijane i zaćpane dzięki gwałcicielowi dziecko wyrazi zgodę na seks, to gwałtu nie ma?
Po co przytaczać takie bzdury?
W amerykańskim prawie „gwałt statutowy” (statutory rape) to każdy, także dobrowolny, stosunek z nieletnią. W Polsce, o ile wiem, tak się tego nie nazywa. Ponieważ jednak jesteśmy w Polsce i piszemy po polsku, wolałbym się trzymać naszej terminologii.
Pani Geimer nie wygląda mi na osobę w jakikolwiek sposób zwichniętą psychicznie – wręcz przeciwnie, wydaje się normalną kobietą w okolicach 40-tki. To, co zrobił Polański, nie prześladuje jej w koszmarach, ba, nieźle nawet na tym zarobiła. Jakkolwiek więc nie pochwalam czynu reżysera i uważam, że jakąś karę powinien ponieść za to co zrobił, to nie przesadzajmy. Polański nikogo nie więził przez 30 lat, nie gwałcił, nie zabił – tymczasem niektórzy zachowują się, jakby zrobił coś jeszcze bardziej odrażającego.
Jakiś czas temu inna gwiazda zabiła własnego brata w wypadku, najprawdopodobniej zawinionym przez siebie. Karę dostała symboliczną i nie wylano na nią w mediach nawet dziesiątej ilości pomyj, które teraz poszły na Polańskiego. Choć z drugiej strony środowisko sportowe też za nią nie staneło takim murem, jak artyści za swym kumplem…
„Pani Geimer nie wygląda mi na osobę w jakikolwiek sposób zwichniętą psychicznie – wręcz przeciwnie, wydaje się normalną kobietą w okolicach 40-tki.”
To śmieszne. Skąd wiesz? Nie wygląda Ci na taką osobę? A co, znasz ją? Przyjaźnicie się i zwierzacie się sobie? Czy raczej widziałeś ją raz w telewizji, raz w gazecie i trzy razy w internecie? Skąd zatem znasz jej wewnętrzne najintymniejsze przemyślenia? Czy ona ma obowiązek dzielić się nimi z mediami, a skoro tego nie robi, uznajesz, że tych przeżyć nie ma?
Jasno zresztą powiedziała, że chce końca tej sprawy, bo nie chce za każdym razem trafiać w środek medialnej wrzawy, gdy ktoś tą sprawę rozgrzebie. Co miała na myśli? No cóż, przypomnijmy sobie chociażby Zanussiego. Takich Zanussich nie brak na całym świecie.
Ale awantura jest o to, co zrobił Polański, a nie o to, co powiedział Zanussi.
Poza tym, jeśli ktoś twierdzi, że ktoś (inny) jest chory lub w jakikolwiek sposób jest z nim coś nie tak (pierwsze wrażenie może, prawda, mylić, ale nic nie poradzę na to, że na tle średniej z Hollywood Geimer wygląda na ikaz zdrowia psychicznego), powinien to (ten, który buduje twierdzenie, nie osoba chora – przepraszam za dwuznaczność w poprzedniej edycji) udowodnić. czyli np. podać link do źródła pokazującego, gdzie i ile lat ofiara leczyła się po tym, co jej zrobił Polański.
Nie piszę, że nie powinien ponieść kary – to, co zrobił było złamaniem prawa i nadużyciem zaufania matki (która najwyraźniej ufała, że Polański dobrze zaopiekuje się jej córką, skoro wysłała ją do niego w nocy) i dziecka – ale nie przesadzajmy. Znacznie większe i bardziej dotkliwe dla ofiar czyny (że wspomnę choćby zabicie kogoś, niekoniecznie w wypadku samochodowym, czy korupcję najwyższych urzędników państwowych, na skutek której np. w Polsce cierpią miliony podatników), wywołują na ogół dla swoich sprawców mniejsze konsekwencje społeczne.
Powinna to udowodnić, ok – ale komu? Sądowi? Tak, ale cóż, proces się nie odbył. Zresztą może udowodniła to prowadzącym śledztwo. A może Twoim zdaniem mediom powinna to udowodnić?
Poza tym, nie rozumiem jednego – dlaczego, jeśli ktoś wybacza sprawcy, albo radzi sobie z traumą i wychodzi na ludzi, to nie jest to powodem docenienia takiej osoby, tylko przeciwnie – szkalowania jej, mówienia, że o co ta cała sprawa, skoro kobieta teraz czuje się dobrze itd. Wybaczenie czy radzenie sobie nie niweluje winy sprawcy! Papież wybaczył swojemu zamachowcy – czy to znaczy, że zamachowiec uniknął kary? Oczywiście, że nie. Czy musimy być bardziej święci od papieża?
Wiadra pomyj w mediach na Polańskiego nie widzę. Widzę za to usprawiedliwianie graniczące z absurdem. Mnie również w tej sprawie najbardziej niepokoi cały syf, który wyszedł z naszych polskich elit. Niech bronią Polańskiego, ale z klasą, nie poprzez opluwanie ofiary, typu „prostytutka” czy „gówniara, która rozłożyła nogi”.
Popieram zdanie przedmowczyni – i podpisuję się pod jej argumentacją.
Jest jeszcze jeden aspekt sprawy – przestępstwo, o którego popełenie podejrzany jest Roman P. to nie występek z gatunku „Kowalska nazwała mnie dziwką, i dlatego ja, Nowakowa, będę tę zdzirę targała po sądach do końca świata, albo i dłużej”, tj. czegoś, co w zasadzie powinno być sprawą wyłącznie „pomiędzy” obiema paniami, i tylko od nich zależałoby, czy potrzebowałyby sądu do osądzenia waśni. Raczej, przynajmniej w „moim świecie” to przestępstwo takie jak gwałt-gwałt, napad, pobicie, rabunek itp czy oczywiście zabójstwo – coś, co jest/powinno być ścigane niezależnie od zdania poszkodowanego (choć oczywiście, jeśli poszkodowany odmówi współpracy z policją, czy prokuraturą – z różnych przyczyn, to osądzenie i ukaranie przestępcy może być trudne, czy wręcz niemożliwe). Ja sobie tłumaczę taką postawę po prostu troską o bezpieczeństwo moje i moich bliskich. No to zdanie ofiary może oczywiście być brane pod uwagę przez sąd, ale nie wyobrażam sobie, by tak po prostu społeczeństwo mogłoby 'odpuścić’ sobie scigania i sądzenie takich przestępstw, pozostawiając tylko poszkodowanym i ofiarom inicjatywę w tym względzie.
Życzę więc panu Romanowi P. uczciwego procesu.
Agnieszko, nie zwróciłem uwagi na to, co piszę, i wyszła mi głupota. Apel o udowodnienie skierowany był do tego, kto „twierdzi, że ktoś (inny) jest chory etc.”.
A w całym komentarzu bynajmniej nie chodziło mi o to, by Polańskiego usprawiedliwiać, czy go uniewinnić, tylko by zastosować do oceny tego, co zrobił adekwatną miarę. Bywam czasami ekspertem w Polsat News w Interwencji Ekstra, mogę zatem służyć pełną litanią przypadków, w których np. rodzice własnym dzieciom robili znacznie gorsze rzeczy (i to niekoniecznie natury seksualnej), niż Polański tamtej dziewczynce. Większość z nich zresztą ciągle chodzi wolno i pies z kulawą nogą się nimi nie interesuje.